17 września 1939 roku nad ranem, bez wypowiedzenia wojny, łamiąc postanowienia paktu o nieagresji z 1932 r., wojska sowieckie dokonały zbrojnej napaści na wschodnie tereny Rzeczypospolitej. ZSRS zrealizował w ten sposób postanowienia tajnego protokołu paktu Ribbentrop–Mołotow, na mocy którego Polska miała zostać podzielona między ZSRS, a III Rzeszę Niemiecką. Z uwagi na trwającą od 1 września 1939 r. walkę z niemieckim najeźdźcą, wschodnich rubieży Rzeczypospolitej broniły jedynie siły Korpusu Ochrony Pogranicza oraz nieliczne oddziały Wojska Polskiego.
Po wkroczeniu do Polski żołnierze sowieccy dokonywali licznych zabójstw, grabieży i gwałtów. Armia Czerwona wzięła do niewoli 250 tysięcy żołnierzy, w tym ok. 18 tysięcy oficerów. W walkach zginęło około 7 tysięcy żołnierzy, a 10 tysięcy zostało rannych. Z kolei masowe wywózki na Syberię dotknęły około 1 mln 350 tys. Polaków. Konsekwencją 17 września były również późniejsze zbrodnie w Katyniu, Twerze i Charkowie, gdzie w sumie zamordowano około 22 tys. polskich oficerów i policjantów.